Trong số hai trăm mấy mươi bài đã đăng, loạt bài Quà vặt từ tiệm bánh mì khiến tôi tốn nhiều thời gian nhất nhưng cũng là những bài tôi hăm hở viết nhất. Quà vặt là những thứ quà ít tiền, và bạn sẽ nói dĩ nhiên rồi, một cô sinh viên cao học làm sao có thể tiêu xài xa xỉ cho một bữa tối ở The Slanted Door, The French Laundry, hay Chez Panisse cây nhà lá vườn được. Ừ thì tiền lương của tôi có ảnh hưởng ít nhiều đến những buổi đi chợ, nhưng thành thật mà nói, tôi không còn hứng thú lắm với những nhà hàng hạng sang. Một bữa ăn ở một nhà hàng hạng sang có thể gây cảm giác chói lòa như một buổi bắn pháo hoa, nhưng cũng giống như pháo hoa, cảm giác đó tan biến rất nhanh chóng. Việc trộn lẫn những nguyên liệu hảo hạng hay lạ lùng với nhau cũng chính là trộn lẫn văn hóa ẩm thực của nhiều nước với nhau, để rồi giống như một ly sinh tố hỗn hợp không có vị gì rõ ràng, nét văn hóa của món ăn cũng đã nhàu nát. Trong khi đó, nếu tôi viết về một thứ quà quê đang dần mai một, tôi có thể mất mấy ngày tìm kiếm bằng Google cũng không thể chắc chắn rằng tôi đã biết hết các sự tích về nó. Những thứ quà ấy không đơn thuần là một mớ nguyên liệu trộn lẫn, chúng là một phần của một nền văn hóa. Ví dụ như tên gọi của một thứ bánh là một phần của một câu thành ngữ chẳng hạn.
Suốt 25 năm trời tôi nói câu ““bánh ít trao đi, bánh quy trao lại” cả triệu lần, nhưng tôi chẳng biết mặt mũi cái bánh quy nó như thế nào cả. Nhiều người gọi cái bánh ngọt khô (tiếng Anh là cookie) là bánh bích-quy (hài âm từ “biscuit“) và nói cho gọn là bánh quy, nhưng cái bánh quy Tây Âu này và cái bánh ít của người Nam quá khác nhau để có thể được xếp theo kiểu đồng vai phải lứa. Hơn nữa, tôi đoán thành ngữ kia phải có mặt ở Việt Nam trước các món ăn Tây. Cái sự dốt của tôi cứ âm ỉ ngày này qua tháng nọ, đến hôm kia trong lúc lục lọi giữa một rừng bánh trái bày bán ở Alpha Bakery, tôi tưởng mình hoa mắt khi nhìn thấy một gói ba chiếc bánh tròn xanh biếc dán nhãn “bánh quy“.
Chiếc nào chiếc nấy múp míp, đáy bằng phẳng, nằm ngay ngắn trên một miếng lá chuối cũng tròn, vẻ như cái mai rùa nằm trên cỏ ướt. Nếu nhìn kĩ ta có thể thấy cả những đường rãnh nhỏ gần mép mai. Ra vậy, “quy” trong “bánh quy” tức là “rùa”, và tên bánh gắn liền với hình dáng của nó.
Nói về thành phần, bánh quy thật sự là một đứa em nhỏ hơn, tròn hơn, dẹp hơn của bánh ít: cũng bột nếp, bột năng, muối, đường, dầu ăn, và một cục nhân ngọt. Ngày xưa người ta làm bánh quy có phân biệt chấm đỏ hoặc chấm vàng trên “mai rùa” để biết nhân dừa hay nhân đậu, nhưng ngày nay xem ra chỉ có rùa dừa còn sống sót. Mỗi chiếc bánh gọn gàng và đầy đặn vừa khít một nắm tay em bé, người lớn cắn hai ba miếng, giật mình nhìn lại, ơ cái bánh dai dai ngòn ngọt sao mà chóng hết?
Một đồng rưỡi ba chiếc. Tiện thể nhớ tìm mua luôn vài cái bánh gai, cùng họ bánh ít cả mà.
Address: Alpha Bakery & Deli (trong Hong Kong City Mall)
11209 Bellaire Blvd # C-02
Houston, TX 77072-2548
(281) 988-5222
Bài trước trong loạt Quà vặt từ tiệm bánh mì: bánh da lợn
Bài viết này sẽ góp mặt trong chuyên mục Delicious Vietnam #12 của tháng Tư, thực hiện bởi Anh, tác giả của trang blog A Food’s Lover Journey.
Although I haven’t lost interest in chichi food, I like your theory on why you enjoy fancy vs. street food.
We had a similar discussion about the mystique of terroir – why do things that grow together go well together in dishes – and reached a similar conclusion. It’s not terroir per se, it’s time and history – how many chances have people had to integrate these food into their lives.
Chào chị,
Ở chợ của em, bánh quy có vỏ màu trắng, phía trên cũng chấm đỏ. Hôm qua em được ăn món bánh quy ở Long An thì vỏ màu xanh chấm trắng. chữ QUY ngoài nghĩa là rùa, trong câu “bánh ít đi bánh quy lại” thì Quy còn ẩn nghĩa quay về (chữ Hán)
[…] Bánh quy (turtle mochi) by Flavor Boulevard […]